Mogelijk krijgt het huidige ING-gebouw in de Amsterdamse Poort (het ‘Zandkasteel’) de status van gemeentelijk of zelfs rijksmonument. Het gebouw is volgens Erfgoedvereniging Heemschut één van de parels van de jongste na-oorlogse Nederlandse architectuur. Nationaal en internationaal gezien is het een uniek voorbeeld van de antroposofische bouwstijl, die na dit gebouw in heel Nederland op veel plaatsen navolging kreeg.
Een onafhankelijk architectuurhistorisch bureau, de Onderste Steen, heeft in opdracht van Erfgoedvereniging Heemschut een cultuurhistorische waarde-stelling van het gebouw van architectenbureau Alberts en Van Huut, geschreven.
Het voormalig hoofdgebouw van de NMB is een beeldbepalend ‘Gesamtkunstwerk’, met een uniek interieur, aldus architectuurhistoricus Michiel Kruidenier van bureau de Onderste Steen. Het is voor Nederlandse begrippen een goed en schaars voorbeeld van organische bouwkunst op antroposofische leest geschoeid. Het was ten tijde van de bouw vooruitstrevend, zowel wat betreft de uitgangspunten, als op het gebied van energiebesparing. Het gebouw vormt – samen met de Gasunie in Groningen – een hoogtepunt in het oeuvre van Ton Alberts (en Max van Huut).
Cultuurhistorische waarde
Gelet op de hoge stedenbouwkundige- en architectuurhistorische waarde, alsmede de zeer hoge ensemble- en cultuurhistorische waarde in combinatie met de gaafheid verdient het gebouw de status van rijksmonument, aldus Kruidenier.Erfgoedvereniging Heemschut pleit, mede op basis van het waarde-stellend onderzoek, voor een beschermde status als gemeentelijk en op termijn rijksmonument. Deze aanvraag is inmiddels gedaan. Naar verwachting kan deze procedure ‘in de loop van 2017’ afgerond zijn.
Een object of complex kan als gemeentelijk monument worden aangewezen als het van algemeen belang is om ze voor de maatschappij te behouden vanwege de schoonheid, de betekenis voor de wetenschap of de cultuurhistorische waarde. De aanvrager (Heemschut) stuurt het verzoek naar het dagelijks bestuur van het stadsdeel. Als het dagelijks bestuur het verzoek in behandeling neemt, dan start de procedure. Op verzoek van het stadsdeel maakt Monumenten en Archeologie een beschrijving van het object of complex op basis van de bepaalde selectiecriteria.
Het dagelijks bestuur van het stadsdeel vraagt advies aan de adviescommissie monumentenzorg, een commissie van deskundigen, doorgaans de Commissie voor Welstand en Monumenten (CWM), en een zienswijze aan de aanvrager, de eigenaar en andere zakelijk gerechtigden voor het een beslissing neemt.
Het dagelijks bestuur beslist binnen in principe binnen 25 weken na de adviesaanvraag over de aanwijzing van een object of complex als gemeentelijk monument.
Vertrek ING
Over enkele jaren (2019?) vertrekt de ING-bank uit het gebouw en krijgt het pand een woonbestemming. Heemschut pleit voor een zorgvuldige herontwikkeling en is van mening dat een monumentenstatus ontwikkelaar en architect ondersteunen in een verantwoorde herbestemming, met respect voor de bestaande uitgangspunten en waarden. Overigens is Alberts en Van Huut het architectenbureau dat de transformatie zal begeleiden. In het antroposofische gebouw komen 500 woningen en verschillende voorzieningen. Een consortium van G&S Vastgoed, VolkerWessels en OVG Real Estate heeft het pand gekocht en gaat het transformeren.
Lees HIER de Waardestelling ING-hoofdkantoor van februari 2016. Foto: Zuidoost Partners.
